බුදුන් වහන්සේ යනු මනුෂ්‍යයෙක්ද? දෙවියෙක්ද? යක්ෂ්‍යයෙක්ද?

බුදුන් වහන්සේ බුද්ධත්වයෙන් පසු රජගහ නුවරට වඩිනා විට උන් වහන්සේට උපක නම් ආජීවකයා හමු විය.ශාන්ත ගමනින් වඩිනා බුදුන් වහන්සේ දැක මෙම උපක ආජීවකයාට උන්වහන්සේ හඳුනා ගැනීමට සිත් විය.පසුව හඳුනා ගැනීම සඳහා මෙසේ ප්‍රශ්න කිහිපයක් ඇසීය.එනම්,

ඔබ වහන්සේ මනුෂ්‍යයෙක්ද?
ඔබ වහන්සේ දෙවියෙක්ද?
ඔබ වහන්සේ යක්ෂ්‍යයෙක්ද?

ලෙසය.
නමුත් මෙම ප්‍රශ්න සියල්ලටම බුදු රදුන් පිළිතුරු දුන්නේ මේ ආකාරයටය.

මම මනුෂ්‍යයෙක්ද නොවෙමි? මා මඩෙහිම ඉපිද නමුත් එහි නොගෑවී මඩෙන් ඉහලට ආ නෙළුමක් වැනියයි උදහරණයකින් පැහැදිලි කලේය (තමන් මනුෂ්‍ය සමාජයෙහි ඉපිද ඉන් මිදී සිටින බව පැහැදිලි කරයි. ).ඉතිරි ප්‍රශ්න වලටද එසේම මා දෙවියෙක්ද නොවෙමි. මා යක්ෂ්‍යයෙක්ද නොවෙමි.ලෙස පිළිතුරු ලබා දුන්නේය.

ප්‍රශ්නයට නිවැරදිව පිළිතුරක් ලැබුවද එය නිවැරදිව වටහා නොගත් උපක ඉන් සෑහීමකට පත්ව බුදුන් වහන්සෙට ඔබ සියල්ල ජයගත් යන අර්ථයෙන් යුතුව අනන්තජින යයි නමක් යොදා බුදුන් වහන්සේගෙන් සමු ගත්තේය.
දැන් අපද මෙම ප්‍රශ්නයට දුන් පිළිතුර නිවැරදිව වටහා නොගතහොත් අපද උපක බවට පත්වේ.මෙයයි බුදු දහමේ ආශ්චර්යය.මෙය උපකට පමණක් නොව අපටද අදාලය.බුද්ධ දර්ශනය කාලත්‍රයෙන් තොර වන නිසා මෙම සියලු බුද්ධ වචනය සෑම කාළයකටම වලංගුය.උන් වහන්සේගේ ශ්‍රි මුඛයෙන් යමක් ප්‍රකාශ කළේද එය සෑම කල්හි වලංගුය. සෑම කල්හි සත්‍යය.
එසේ නම් බුදු රදුන් යනු කව්ද? යන්න සලකා බැලිය යුතුය.ඉතින් බුදුන් වහන්සේ යනු මනුෂ්‍යයෙකුත් නොවේ නම් දෙවියෙකුත් නොවේ නම් යක්ෂ්‍යයෙකුත් නොවේ නම් උන් වහන්සේ යනු කවරෙක්ද?
අද බොහෝ දෙනා සිතා සිටින්නේ බුදුන් වහන්සේ යනු මනුෂ්‍යයකු ලෙසය.නමුත් උන්වහන්සේ ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ උන් වහන්සේ මනුෂ්‍යකු නොවන බවය.

තවද උන් වහන්සේ මෙසේ ප්‍රකාශ කර ඇත.

එත්ත නාමංච රූපංච
අසේසං උපරුජ්ජති

මෙහි තේරුම නම් උන් වහන්සේ විසින් නාම රූප දෙක ඉතුරු නැතිවම නැති කල බවය.එනම් උන් වහන්සේ යනු නාමයක් හෝ රූපයක් නොවන බවය.එනම් උන් වහන්සේට නාමයකින් ආමන්ත්‍රණය කල නොහැක.මන්ද බුද්ධ දර්ශනය යනු නාම රූප දෙකින් තොර දහමක් බැවිනි.
එසේ නම් උන් වහන්සේ නිවැරදිව හදුනා ගැනීමට නම් අප විසින් මෙම නාම රූප දෙකින් යුතු ධර්මය දැකිය යුතුමය.
එනම් බුදුන් වහන්සේ යනු සත්වයකු හෝ පුද්ගලයකු නොවන බවය.

ඔබටත් එම සත්වයකු පුද්ගලයකුගෙන් තොර ධර්මය අවබෝධ කර ගැනීමට හේතු වාසනා වේවායි ප්‍රාර්ථනා කරමි.